Jak wygląda terapia uzależnień?
Problem z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków, a także innych czynników, takich jak hazard, internet czy seks, można skutecznie leczyć. Choć osoba uzależniona często boryka się z ogromnymi trudnościami emocjonalnymi i zdrowotnymi, odpowiednio dobrana terapia może pomóc jej w powrocie do „normalności”. Mimo wszystko należy pamiętać, że wychodzenie z uzależnienia jest procesem złożonym i długotrwałym. Na czym więc polega terapia uzależnień od narkotyków lub alkoholu? W tym artykule omawiamy poszczególne fazy leczenia.
Jak wygląda terapia alkoholowa? Główne etapy
Opisując jak wygląda terapia uzależnień, należy zaznaczyć, że wiele zależy od:
- rodzaju uzależnienia,
- metod stosowanych przez terapeutę/dany ośrodek,
- stopnia zaawansowania problemu.
Jednak nie ma wątpliwości, że każda terapia odwykowa wymaga podjęcia zdecydowanych kroków. Jej podstawowym celem jest wyzwolenie pacjenta od czynnika, który go uzależnił.
Najczęściej najwięcej trudności przysparza krok pierwszy, czyli uświadomienie sobie, że mamy problem. Na początku trzeba przyznać się zarówno przed samym sobą, jak i bliskimi do niebezpiecznego nałogu. Utrudnia to nie tylko poczucie winy, wstydu, czy sam fakt bycia uzależnionym, ale też zaburzona ocena rzeczywistości.
Dlatego pierwszym etapem terapii uzależnień jest wzbudzenie motywacji do jej podjęcia. Bywa, że takie zadanie nie jest łatwe i wymaga stopniowego wskazywania czy zauważania konsekwencji np. picia czy zażywania narkotyków.
Kolejny krok w terapii alkoholowej to detoksykacja (odtrucie organizmu). Po tym przechodzi się do terapii podstawowej. Zazwyczaj odbywa się ona na oddziale leczenia uzależnień lub w poradni o takim profilu i trwa minimum 4 tygodnie. W przypadku tej fazy leczenia mamy do czynienia z:
- dużą intensywnością zajęć terapeutycznych,
- schematycznym programem spotkań (który bazuje na programie danej placówki),
- przewagą spotkań grupowych nad indywidualnymi,
- trwającymi kilka godzin dziennie spotkaniami w grupie,
- połączeniem psychoterapii i psychoedukacji.
Warto pamiętać, że nie istnieje magiczna tabletka czy zastrzyk, które usuną uzależnienie. Jedyną drogą do zdrowia oraz powrotu do normalnego funkcjonowania jest wpływanie na psychikę osoby uzależnionej za pomocą rozmów i nowych informacji, m.in. analizując destrukcję alkoholową oraz uświadamiając pacjentowi skutki nałogowego picia czy zażywania narkotyków.
Kolejną istotną kwestią jest wyposażenie go we właściwe narzędzia, które przydadzą się do zmiany reagowania i myślenia. Dlatego terapeuci uczą pacjentów umiejętności niezbędnych do trzeźwego życia. Wyposażają ich w wiedzę oraz umiejętności potrzebne do radzenia sobie z emocjami i głodem alkoholowym, zapobiegania nawrotom choroby, a także asertywnego odmawiania używek.
Co dalej po terapii podstawowej?
Po zakończeniu podstawowej fazy terapii często potrzebny jest kolejny etap, który odbywa się już w trybie ambulatoryjnym. Kontynuacja leczenia określana jako terapia pogłębiona lub terapia nawrotów, polega na połączeniu indywidualnych spotkań z terapeutą i grupą wsparcia z uczestnictwem w warsztatach terapeutycznych. Takie sesje są mniej schematyczne, bardziej elastyczne i dostosowane do potrzeb konkretnego pacjenta. Faza terapii pogłębionej trwa wiele miesięcy, jednak wytrwałość pozwala umocnić i utrwalić dotychczasowe wyniki terapeutyczne.
Na czym polega terapia uzależnień od narkotyków?
Wiele osób zastanawia się, na czym polega terapia uzależnień od narkotyków. Czy zawsze trzeba przebywać w zamkniętym ośrodku? Jakie są metody leczenia? Jak długo trwa terapia?
Najczęstszym sygnałem świadczącym o konieczności podjęcia terapii odwykowej jest wystąpienie objawów odstawienia abstynencyjnego. Z kolei samo leczenie zawsze powinno być dopasowane do konkretnego pacjenta, czyli:
- poziomu wyniszczenia jego organizmu przez toksyny,
- rodzaju zażywanych substancji
- i stopnia zaawansowania uzależnienia.
W terapii narkotykowej stosuje się leczenie zarówno krótkotrwałe, jak i średnio oraz długoterminowe. W pierwszym przypadku terapię realizują oddziały szpitalne i kliniki psychiatryczne, a cały proces trwa od 6 do 8 tygodni. Następnie pacjenci powinni kontynuować terapię w warunkach ambulatoryjnych.
Leczenie średnioterminowe czyli 8-tygodniowe oraz długoterminowe (trwające do 2 lat) realizują specjalistyczne ośrodki terapii uzależnień. Oba typy terapii polegają na połączeniu detoksu z różnymi formami pracy z terapeutą i zajęciami grupowymi.
Najczęściej stosowane metody to m.in. model Minnesota (postrzeganie narkomanii jako choroby, cel: całkowita abstynencja); terapia poznawczo-behawioralna (rozpoznawanie sytuacji, w których chory sięga po używkę i opracowanie metod, które pomogą zwalczyć pokusę); czy model społeczności terapeutycznych (leczenie długoterminowe z innymi osobami uzależnionymi w ramach nauki codziennego życia bez narkotyków).
Różne rodzaje terapii uzależnień
Jak widać to, na czym polega terapia uzależnień, zależy głównie od rodzaju nałogu i stopnia zaawansowania choroby. Metody leczenia różnią się rodzajem i intensywnością podejmowanych działań. Warto pamiętać, że poza uzależnieniem od alkoholu czy narkotyków, w ramach terapii można leczyć również uzależnienia od leków, patologicznego hazardu, pracoholizmu, seksoholizmu czy internetu. Przebieg i czas trwania terapii będzie więc odmienny w zależności od typu uzależnienia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.