Uzależnienie od internetu: jak rozpoznać i leczyć?

Trzeba przyznać, że internet daje obecnie ogromne możliwości. Jednak dostęp do sieci, oprócz długiej listy korzyści, niesie ze sobą szereg zagrożeń. Jedną z pułapek czyhających na użytkowników sieci jest uzależnienie od Internetu. Jakie są objawy i skutki owego nałogu oraz jak można go skutecznie zwalczyć?

Siecioholizm – co to takiego?

Wraz z upowszechnieniem się dostępu do sieci globalnej pojawił się termin siecioholizmu, który oznacza zespół zaburzeń behawioralnych powstałych na skutek uzależnienia od internetu. Zjawisko to wciąż przybiera na sile, a grono chorych osób stale się poszerza. Co ciekawe problem dotyczy zarówno dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych. Nadużywanie dostępu do internetu odbija się na funkcjonowaniu osoby uzależnionej w sferze psychicznej, społecznej, rodzinnej czy zawodowej. Pogorszenie jakości życia jest stopniowe i początkowo niezauważalne dla osoby dotkniętej owym nałogiem. Uzależnienie od internetu cechuje się mechanizmem działania charakterystycznym dla każdego innego nałogu. Chodzi o niepohamowane i ryzykowne zachowania, charakteryzujące się kompulsywną utratą kontroli oraz destrukcyjnym wpływem na życie chorego oraz jego otoczenie.

Wyróżnia się pięć rodzajów uzależnienia związanego z używaniem komputera. Są to:

• Erotomania internetowa (cybersexual addiction) – jest to nałogowe odwiedzanie różnego rodzaju serwisów pornograficznych (dotyczy także wszelkich dewiacji seksualnych mających związek z korzystaniem z sieci, np. pedofilia).
• Socjomania internetowa (cyber-relationship addiction) – oznacza uzależnienie od czatów internetowych oraz kontaktów społecznych w sieci, doprowadza do zaniku komunikacji niewerbalnej.
• Uzależnienie od sieci (net compulsions) – obejmuje uzależnienie od obserwowania mediów społecznościowych, hazardu internetowego, zakupów w internecie czy gier internetowych.
• Przeciążenie informacyjne (information overload) – objawia się nałogowym śledzeniem informacji dostępnych w sieci.
• Uzależnienie od komputera (computer addicion) – obejmuje uzależnienia wynikające z niepohamowanego przymusu korzystania z komputera, na przykład nałogowe granie w gry komputerowe.

Skala uzależnienia od internetu jest przerażająca. Badania przeprowadzone w Chinach w 2016 roku dowodzą, iż owy problem dotyczył więcej niż co dziesiątego internauty, przy czym należy pamiętać, iż od tamtej pory dostęp do sieci globalnej uległ znacznemu wzrostowi. Nie bez powodu używa się określenia, iż uzależnienie od internetu stanowi ?elektroniczną heroinę?. Jakie są objawy tego zgubnego nałogu?

Uzależnienie od internetu – objawy

Wśród symptomów świadczących o uzależnieniu od internetu możemy wymienić:

• silny przymus korzystania z internetu,
• zespół odstawienia objawiający się złym samopoczuciem na skutek bycia offline,
• rezygnacja z dotychczasowych przyjemności i zainteresowań,
• zaniechanie lub zminimalizowanie aktywności społecznych,
• pogorszenie relacji międzyludzkich,
• zaniedbywanie obowiązków rodzinnych, zawodowych bądź szkolnych,
• rozdrażnienie lub agresja na skutek utrudnionego dostępu do internetu,
• ciągłe rozmyślanie o sprawach związanych z aktywnością w sieci,
• ukrywanie faktycznej ilości czasu spędzanego w sieci,
• problem z zakończeniem działań podjętych w internecie w zaplanowanym czasie,
• korzystanie z internetu pomimo widocznych skutków uzależnienia,
• zaniedbywanie higieny, snu, odżywiania bądź aktywności fizycznej.

Uzależnienie od internetu – skutki

Uzależnienie od internetu może się odbić zarówno na zdrowiu fizycznym, jak i psychicznym pacjenta. Konsekwencje tego zgubnego nałogu są w stanie znacznie pogorszyć jakość życia chorego. Do najczęstszych następstw nałogu zalicza się:

• rozpad więzi rodzinnych,
• pogorszenie stanu zdrowia,
• kłopoty finansowe,
• depresję,
• wykształcenie postaw egocentrycznych,
• poczucie wyobcowania,
• ograniczenie możliwości intelektualnych,
• zespół objawów fizycznych, takich jak bezsenność, ból szyi, bóle głowy, ból pleców, suche oczy czy zmniejszenie libido.

Skoro wiemy, jak przykre konsekwencje niesie ze sobą uzależnienie od sieci, warto znaleźć odpowiedź na pytanie: jak leczyć uzależnienie od internetu?

Jak leczyć uzależnienie od internetu?

Najskuteczniejszą bronią w walce z uzależnieniem od internetu jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. Proces leczenia skupia się na poznaniu przyczyn, które doprowadziły do nałogu oraz wypracowaniu zdrowych nawyków umożliwiających rozsądne korzystanie z sieci. W dzisiejszych czasach korzystanie z internetu jest nieuniknione. Złoty środek zakłada korzystanie z sieci jako narzędzia do poprawy jakości życia, a nie jego celu samego w sobie. Zadaniem terapeuty jest więc nauka samokontroli w zakresie czasu spędzanego przed szklanym ekranem oraz przywrócenie w życiu osoby uzależnionej miejsca na niewirtualny sposób spędzania czasu. Podczas terapii dąży się do wypracowania harmonogramu, który zakłada krótsze a częstsze korzystanie z internetu, aniżeli wielogodzinne sesje. Początkowe kroki stawiane w trakcie terapii mogą okazać się niezwykle bolesne. Odzyskanie kontroli nad swoim życiem jest jednak możliwe, wymaga jedynie cierpliwości, czasu oraz współpracy.